Ons nieuwe risicobereidheidsonderzoek

  • 8 april 2021
kat met jonge vrouw

Steeds meer klanten maken gebruik van onze nieuwe methode om de risicobereidheid onder deelnemers te meten. Eerder schreven we hoe Pensioenfonds Rail & OV de uitkomsten ervan meewoog in het strategische beleggingsbeleid in het kader van de ALM-studie. Een ander recent praktijkvoorbeeld is Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen (SPD). Hoe zijn daar de ervaringen? We vragen het Hans Smit, bestuursvoorzitter van SPD.

Onze innovatieve aanpak
In 2020 introduceerden we een innovatieve, wetenschappelijk onderbouwde meetmethode om pensioenfondsen en werkgevers te ondersteunen bij het onderzoek naar de risicobereidheid van deelnemers. Hier is veel behoefte aan door de oppervlakkige resultaten van de traditionele vragenlijsten. Daarbij baseert de deelnemer zich in zijn antwoorden zelden op objectief inzicht in de gevolgen van zijn keuzes. Daarom ontwikkelden we een nieuwe methode, die de deelnemer laat zien en ervaren wat het nemen van meer of minder risico voor zijn pensioen betekent. De resultaten zijn daardoor aanzienlijk accurater en betrouwbaarder. Onze nieuwe aanpak is gebaseerd op de Pension Builder, die we samen met Netspar en de Erasmus Universiteit hebben ontwikkeld en die vervolgens met succes aan de praktijk is getoetst door Motivaction.

 

Het tool ziet er voor de deelnemer uit als een scherm met een schuif, waarmee hij spelenderwijs inzicht krijgt in de relatie tussen risico en opbrengst over het hele spectrum van variaties. Daarbij wordt een directe vertaling gemaakt naar elk type regeling en beleggingsrisico. Door de schuif te bewegen ziet de deelnemer de verdeling van mogelijke pensioenuitkomsten, uitgedrukt in nettobedragen van nu. De geavanceerde graphics en laagdrempelige redactie maken het tool zeer toegankelijk en gebruiksvriendelijk. Dit onderzoek naar de risicobereidheid van deelnemers op basis van de Pension Builder stellen we als een complete adviesdienst beschikbaar. Om de onafhankelijkheid ervan te waarborgen werken we daarbij samen met bureau IG&H.

 

Kwantitatieve informatie
Hoe is SPD ertoe gekomen om met deze nieuwe methodiek aan de slag te gaan? Hans Smit: "Vorig jaar waren we toe aan de nieuwe ALM-studie, inclusief het bijbehorend risicobereidheidsonderzoek. Het vorige was al drie jaar oud. Dat was ons toen niet bevallen. Weinig flexibel in de opzet en weinig specifieke resultaten. Dus toen Achmea Pensioenservices in het voorjaar van 2020 met deze veelbelovende vernieuwing kwam, wilden we er graag meer van weten. Op voorhand bleek veel meer mogelijk te zijn dan met de rigide vragenlijsten. Je kon open vragen stellen en je eigen teksten gebruiken. Vooral de belofte van meer kwantitatieve informatie heeft ons over de streep getrokken. En die belofte is ook waargemaakt. Wij kozen voor een fondsspecifiek onderzoek, wat niet goedkoop was, maar uiteindelijk welbesteed. Want het leverde een goed rapport op met bruikbare informatie. Een bijna rechtstreekse vertaling in de portefeuilleconstructie."

Nieuw en sterk: inzicht
Wat is in grote lijnen de uitkomst van het onderzoek? Hans Smit: "Het is ons goed duidelijk geworden dat de deelnemers bereid zijn om hogere risico's te nemen dan we nu als pensioenfonds doen. Gezien de huidige dekkingsgraad laten DNB-regels risicovollere beleggingen echter niet toe, maar zodra dit wel mogelijk is, passen we ons beleggingsbeleid aan. Wel hebben we binnen de grenzen die DNB aangeeft, bijstellingen in de portefeuilleconstructie aangebracht. Meer risico nemen bleek een duidelijke wens: 75 procent van de respondenten gaf dat aan. En dat bij een hoge respons van 15 procent, ofwel ruim 800 dierenartsen, terwijl 10 procent al voldoende zou zijn voor statistisch significante informatie. Daarin is vooral sterk en nieuw dat deze risicohouding van de deelnemers is gebaseerd op inzicht. Ze zien wat het betekent om meer of minder risico te nemen. Dat is het grote voordeel. Ook sterk is bijvoorbeeld de controlevraag: 'kun je eventuele inkomensachteruitgang goed opvangen?' Als je dan nee antwoordt, maar wel meer risico wilt nemen, heb je het niet goed begrepen."

Meer duiding en handvatten
Hoe waren de ervaringen van de deelnemers? Hans Smit: "Die waren positief. We hebben daar open vragen over kunnen stellen. Opvallende trefwoorden uit de antwoorden waren duidelijkheid en betrokkenheid. Mede door de open vragen en de vele antwoorden is het onderzoek ons erg goed bevallen. Het resultaat geeft daardoor meer duiding en meer handvatten voor je beleggingsbeleid."

Pensioenakkoord en risicohouding
Het Pensioenakkoord stelt hogere eisen aan de fiduciaire rol van pensioenfondsen. Dit betekent dat ze de toevertrouwde middelen met nog meer verantwoordelijkheid moeten beleggen in het belang van de deelnemers. Die zijn straks immers meer dan nu afhankelijk van de relatie tussen beleggingsrendementen en hun uiteindelijke pensioen. Daarom wordt van pensioenfondsen onder meer gevraagd een risicohouding met bijbehorend beleggingsbeleid per leeftijdscohort vast te stellen. Aan het onderzoek naar deze risicohouding kan onze nieuwe meetmethode veel nauwkeurigheid en inzicht toevoegen.

Lees meer over risicobereidheid